معرفی مراکز اسلامی در انگلستان (بخش اول)

برخی تعداد مسلمانان انگلسان را ۳ میلیون تخمین می‌زنند؛ هرچند تعدادشان در مقایسه با جمعیت ۶۰ میلیونی، کوچک به نظر می‌رسد، اما بر سرعت گسترش اسلام دلالت می‌کند.  گفته میشود تا کنون مسلمانان، بیش از یک هزار موسسه اسلامی (مسجد و...) در انگلستان تاسیس کرده اند؛ این درحالیست که این موسسات به صورت کاملا خودجوش و غیردولتی اداره میشوند. باید اشاره کرد که فعالیت های مسلمانان صرفا به امکان عبادی نبوده و همواره سعی کرده‌اند در عرصه اجتماعی-سیاسی حضور مفید و پر رنگی داشته باشند. در ادامه بخش اول معرفی مراکز اسلامی انگلستان را منتشر میکنیم.
 

معرفی مراکز اسلامی انگلستان

بریتانیایی‌ها مانند دیگر دولت‌های استعماری، در خاورمیانه و هند با اسلام آشنا شدند. رفت و آمد آنها در سرزمین‌های اسلامی سبب شد تا اندکی از مسلمانان به تدریج از اواسط قرن نوزدهم بتوانند به این مجمع الجزایر (انگلیس، اسکاتلند، ولز و ایرلند) راه یابند. اینان غالبا ملوانانی بودند که به انگلیس رفت و آمد داشته و در برخی از شهرها مانند لیورپول، گلاسکو و کاردیف ازدواج کرده و ماندگار می‌شدند.

نخستین مسجد در بریتانیا، مسجد شاه‌جهان، در سال ۱۸۸۹ میلادی در شهر ووکینگ در منطقه ساری انگلیس ساخته شده است. سال‌ها پیش از آن در دانشگاه‌های آکسفورد و کمبریج، کرسی‌های شرق‌شناسی، عربی و اسلام‌شناسی ایجاد شده و بریتانیایی‌ها با اسلام و فرهنگ اسلامی آشنا بودند. حتی گفته شده که نخستین مسلمان شناخته شده انگلیسی، جان نلسون در قرن ۱۶ بوده است. گفته شده است که زمانی تنی چند از انگلیسی‌های مسلمان شده، فرقه‌ای به نام محمدیه در سال ۱۶۴۱ میلادی ایجاد کردند.

جمعیت مسلمان بریتانیا بین ۱.۸ تا ۲.۲ میلیون نفر برآورد می‌شود که نزدیک به یک میلیون نفر آنان در لندن و حومه آن زندگی می‌کنند. دیگر شهرهایی که مسلمانان در آن فراوانند، عبارتند از وست میدلندز (بیرمنگهام)، وست یورکشایر، لانکشایر، منچستر، شفیلد، لیدز و گلاسکو. دو سوم مسلمانان بریتانیا، اجداد یا پدران هندی و پاکستانی دارند و ۴۵ درصد مسلمانان بریتانیا در این کشور متولد شده‌اند. تعدادی بالای ۱۰ هزار مسلمان بومی در انگلیس زندگی می‌کنند که اصالتا بریتانیایی هستند و در خانواده مسلمان زاده شده‌اند.

ادیان مختلف در کشور بریتانیا، آزادی عمل دارند. به علاوه، روحیات انگلیسی‌ها در برابر مهاجران و اقوام دیگر، در مقایسه با سایر اروپایی‌ها، هموارتر و پذیراتر است. به همین دلیل مسلمانان با آزادی عمل کافی در این کشور می‌توانند همانند طرفداران دیگر ادیان و مذاهب به انجام اعمال عبادی خود بپردازند.

مجمع اسلامی جهانی لندن

مجمع اسلامی جهانی لندن در سال ١٣٩٥ هجری قمری برابر با ١٩٧٤ میلادی توسط مرحوم آیت الله العظمی حاج سید محمد رضا موسوی گلپایگانی به منظور نشر فرهنگ اسلام و آشنایی عموم با مذهب اهل بیت عصمت و طهارت (علیهم السلام) و رسیدگی به امور مذهبی و مشکلات دینی مسلمانان به ویژه شیعیان در لندن خریداری و تأسیس گردید.

نیاز وافر مسلمانان بریتانیا به خصوص شیعیان و توجه روز افزون مردم اروپا به اسلام انگیزه این امر مهم بود. مجمع اسلامی جهانی از دیرینه ترین مراکز رسمی اسلامی و شیعی در اروپا است و سی سال است که به ترویج و تبلیغ دین مبین اسلام مشغول می باشد.

فعالیتهای مجمع دارای سه محور عمده می باشد:

١- محور اول تـرویج و تبلیغ آئین مبین اسـلام و مـذهب شیعه اثنـی عشری می باشد. در این راستا مجمع اسلامی از آغاز تأسیس تا کنون با برپائی مراسم دینی و مجالس مذهبی در مناسبت های ویژه خدمات ارزشمندی را انجام داده است. اهتمام به برگزاری مجالس در ماه های محرم، صفر، رمضان و همچنین در تمام موالید و وفیات ائمه معصومین (علیهم السلام) از برنامه های مهم تبلیغی مجمع اسلامی است. در این مناسبت ها از شخصیتها، دانشمندان و سخنوران فرهیخته دعوت به عمل می آید و با زبانهای فارسی، عربی و انگلیسی مباحث مفید وارزنده ای ارائه می گردد.

٢-  محور دوم فعالیتهای آموزشی و تربیتی می باشد. این بخش شامل چند قسمت بشرح زیر اسـت:

• تشکیل کتابخانة اختصاصی که دارای حدود بیست هزار نسخه از کتابهای ارزشمند و مصادر اسلامی است و می تواند نیاز محققین و دانشمندان را در زمینه های مورد نیاز بر طرف سازد به خصوص که آن کتابها به زبانهای مختلف می باشد. 
• تشکیل مدرسة قرآن و عترت جهت آموزش قرآن، اصول عقاید، احکام و همچنین آموزش زبان فارسی از جمله فعالیتهای سودمند مجمع اسلامی است. 
• برپایی کلاسهای آموزشی مخصوص بانوان به ویژه در ماه مبارک رمضان.
• نشر عناوین و موضوع های دینی و اجتماعی و ارسال آنها به مراکز علمی و دانشگاهی از طریق پست الکترونیکی و همچنین پاسخگویی به مسائل دینی و شرعی از برنامه های مستمر مجمع اسلامی میباشد.

• راهنمائی حجاج و زائران خانه خدا از دیگر خدمات فرهنگی یاری رسانی به زائران و حجاج بیت الله الحرام است در این زمینه مجمع اسلامی با ارشاد و راهنمائی زائران از طریق آموزش مناسک حج، چاپ جزوة مناسک و اطلاعات مربوط به حج و عمره، پاسخ به سئوالات و ارائه سائر خدمات توفیق چشمگیری داشته است.
• از فعالیتهای موثر و مستمر مجمع اسلامی بر پایی نماز جمعه می باشد که حدود بیش از بیست سال سابقه دارد و مسلمانان از کشورهای مختلف بـا شور و علاقـه زایـدالوصفی در آن شرکت می کنند و خطبه ها به زبان های فارسی، عربی و انگلیسی ایراد می گردد. قابل ذکر است که خطبه های نماز بصورت سلسله بحث با بررسی موضوعات گوناگون ارائه می گردد و تمام آنها به صورت مکتوب در زبان های فارسی و انگلیسی و همچنین بصورت دیسک موجود می باشد.
•  از ثمرات تلاش و کوشش چندین ساله این نهاد اسلامی مشرف شدن تعداد زیادی به آئین اسلام است که بیش از ١٨٠٠ نفر زن و مرد از ملیتهای مختلف به دین اسلام تشرف پیدا کرده اند. آمار نشان می دهد که درسالهای اخیر سالی ٥٠ نفر به دین مبین اسلام تشرف یافته اند.

٣- محور سوم تلاشهای مجمع در مسائل اجتماعی و امور خدماتی است که از جمله فعالیتهای مجمع اسلامی می توان به کمک به بیماران و نیازمندان و حل مشکل مال آنان، حل وفصل امور خانواده، کمک رسانی و یاری آسیب دیدگان هنگام رخدادهای ناگهانی اشاره کرد.

 

مرکز اسلامی منچستر

مرکز اسلامی منچستر، از بزرگترین مراکز مسلمانان در شمال غرب انگلستان که توسط دانشجویان ایرانی و کمک‌های مالی نماینده رهبر جمهوری اسلامی ایران، آیت الله خامنه‌ای در اتحادیه دانشجویان اروپا تأسیس شد. این مؤسسه در مرکز شهر منچستر بین دو دانشگاه بزرگ این شهر واقع شده و از موقعیت خوبی برخوردار است؛ مسلمانان ایرانی و غیرایرانی و حتی مسیحیان، می‌توانند از خدمات این مرکز استفاده کنند.

ساختمان این مرکز در سال ۱۹۹۱ میلادی به همت افراد خیر خریداری و پس از بازسازی بعنوان مرکز اسلامی یا مسجد مورد استفاده قرار گرفت. در طول این نیم قرن اخیر تعداد بسیار زیادی از مسلمانان از این مرکز برای تقویت پایه های ایمان و اعتقادات خود بهره گرفته اند و تا کنون صدها نفر در این مرکز به دین مبین اسلام گرویده اند.  

مرکز اسلامی منچستر قدیمی ترین مرکز اسلامی ایران در انگلستان می باشد که علاوه بر حضور ایرانیان ساکن در منچستر و حومه، محل رفت و آمد شیعیانی از بیش از ده کشور اسلامی می باشد. در این مرکز ماهانه قریب به ۳۰ برنامه مذهبی و ملی و سالانه چندین کنفرانس و همایش برگزار می شود.

اهداف مرکز  اسلامی منچستر

۱. حفظ و تقویت بنیه دینی ایرانیان و ارتقاء سطح معارف آنان 

۲. توجه ویژه به مخاطبین جوان از طریق برنامه های علمی- آموزشی و تفریحی

۳. ایجاد وحدت کلمه بین شیعیان و محوریت دادن به برنامه های مشترک شیعیان

۴. ایجاد وحدت بین فرقه های مختلف اسلامی

۵. ایجاد وحدت بین ادیان الهی و مبارزه با مبانی غیر دینی

۶. دعوت غیر مسلمانان به دین مبین اسلام

 

مرکز مطالعات اسلامی آکسفورد

مرکز مطالعات اسلامی آکسفورد، یک مرکز مستقل شناخته شده دانشگاه آکسفورد می باشد. این مرکز در سال 1985 به منظور تشویق به مطالعه علمی اسلام و جهان اسلام تاسیس شد و شاید بتوان آن را نقطه تلاقی آموزش های غربی و اسلامی دانست. شاهزاده ولز حامی مالی موسسه است. این مرکز از هیئت امنایی متشکل از دانشمندان و دولتمردان از نقاط مختلف جهان در کنار نمایندگانی از دانشگاه آکسفورد اداره می شود. در آکسفورد، این مرکز به مطالعات چندرشته ای و میان رشته ای جهان اسلام مشارکت می ورزد و در خارج از آکسفورد نقش این مرکز، توسط یک شبکه بین المللی در حال توسعه از مخاطبین دانشگاهی تقویت می شود. فعالیت های این مرکز توجه جهانی و حمایت گسترده آن را به خود جلب کرده است.

ژورنال مطالعات اسلامی سه بار در سال توسط انتشارات دانشگاه آکسفورد منتشر می شود که تمام ابعاد و حوزه های مربوط به اسلام و جهان اسلام با موضوعات تاریخ، جغرافیا، علوم سیاسی، اقتصاد، انسان شناسی، جامعه شناسی، حقوق، ادبیات، دین، فلسفه، روابط بین الملل، مسائل زیست محیطی و توسعه ای و مسائل اخلاقی مربوط به تحقیقات علمی را پوشش می دهد. هدف از این ژورنال، تشویق به تعامل میان دانشگاهیان با سنت های گوناگون یادگیری و فعال کردن نشر، تبادل و بحث مربوط به پژوهش ها و بازتاب آن ها می باشد.

مجموعه سری اندیشمندان تمدن اسلامی از دیگر انتشارات این مرکز می باشد که به شرح حال مختصری از شخصیت های تأثیرگذار تاریخ اسلام می پردازد. برگزاری سمینارها، کنفرانس ها، سخنرانی ها از دیگر فعالیت های این مرکز می باشد.  مرکز مطالعات اسلامی آکسفورد کلاس هایی در 4 سطح برای آموزش زبان عربی دایر می کند. این کلاس ها درک مطلب، مکالمه و نوشتن را شامل می شود و رنج وسیعی از موضوعات روزمره را دربر می گیرد. این مرکز از پژوهش های پیشرفته حمایت می کند (چه به شکل مستقیم و چه در همکاری با دانشمندان یا موسسات دانشگاهی علاقه مند در این حوزه).